Sposób przygotowania pacjenta:
Pacjent nie musi być na czczo.
Materiałem do badań jest krew.
Znaczenie badania:
Morfologia krwi obwodowej polega na jakościowej
i ilościowej ocenie elementów morfotycznych krwi i obejmuje:
- ustalenie liczby elementów morfotycznych, tj.: krwinek czerwonych (erytrocytów), krwinek białych (leukocytów) i płytek krwi (trombocytów),
- obliczenie wartości wskaźników barwnych.
Do układu czerwonokrwinkowego zaliczamy:
- RBC - liczba krwinek czerwonych (erytrocytów). Erytrocyty dzięki zawartej w nich hemoglobinie są nośnikami tlenu. Zwiększone ilości RBC określa się mianem nadkrwistości (czerwienica, erytrocytoza, poliglobulia), a zmniejszone mianem niedokrwistości, czyli anemii.
- HGB - stężenie hemoglobiny
- HCT - hematokryt czyli stosunek objętości krwinek czerwonych do osocza. Jest ważnym parametrem, od którego zależy lepkość krwi.
- MCV - średnia objętość krwinki czerwonej. W zależności od wartości MPV krwinki czerwone dzielimy na: mikrocytarne (MCV poniżej normy), normocytarne (MCV w normie) i makrocytarne (MCV powyżej normy). Wielkość krwinki daje nam informację o przyczynach niedokrwistości.
- MCH - średnia waga hemoglobiny w krwince
- MCHC - średnie stężenie hemoglobiny w krwince
- RWD - miara zróżnicowania wielkości erytrocytów
Do układu białokrwinkowego należy:
- WBC- całkowita liczba krwinek białych (leukocytów). Zadaniem leukocytów jest ochrona organizmu przed drobnoustrojami. Wzrost wartości WBC, czyli leukocytoza może być spowodowana czynnikami fizjologiczymi, np.: u noworodków, w przebiegu ciąży i w okresie połogu, po wysiłku fizycznym, w wyniku stresu, bólu, przegrzania organizmu czy nadmiernego ochłodzenia. Spadek wartości WBC to leukopenia, której przyczyną mogą być: zakażenia wirusowe (grypa, odra, różyczka, ospa wietrzna), ciężkie zakażenia bakteryjne (gruźlica, dury), układowe choroby tkanki łącznej (tzw. kolagenozy), niedobór witaminy B12, niedobór kwasu foliowego, uszkodzenia szpiku kostnego przez leki.
W warunkach prawidłowych rozróżniamy 5 rodzajów krwinek białych, podawanych jako tzw. rozszerzony wzór krwi czyli liczbę każdego rodzaju krwinek w jednostce objętości, tj.:
- granulocyty obojętnochłonne (neutrofile),
- granulocyty kwasochłonne (eozynofile),
- granulocyty zasadochłonne (bazofile),
- limfocyty,
- monocyty.
Do układu płytkotwórczego należą:
- PLT - ilość płytek krwi,
- PCT - płytkokryt,
- MPV - średnia objętość płytek krwi,
- PDV - wskaźnik anizocytozy płytek krwi, tzn. jaki % płytek odbiega pod względem objętości od przeciętnej,
- PLCR - odsetek płytek dużych.
Badanie wykonywane jest metodami: impedancja, fluorescencyjna cytometria przepływowa, spektrofotometria, wyliczeniowa z danych uzyskanych z pomiarów bezpośrednich,SLS.
Zlecenie badania oznacza zgodę na jego wykonanie tymi metodami badawczymi.
Opracowanie i przygotowanie materiału:
Materiałem do badań jest krew pobrana na EDTAK2.
W przypadku zlecenia morfologii „ na ciepło” ( podejrzenie obecności zimnych aglutynin) krew należy pobrać w standardowy sposób. Zimne aglutyniny są identyfikowane w trakcie rutynowego oznaczenia morfologii . Jeżeli wynik wskazuje na ich obecność, próbka jest ogrzewana w Laboratorium do temperatury ciała ludzkiego, następnie wykonywane jest powtórne badanie z ogrzanej próbki krwi. Nie ma potrzeby stosowania specjalnych procedur pobierania w Punkcie Pobrań.
W przypadku podejrzenia małopłytkowości rzekomej wersenianozależnej należy pobrać dodatkową probówkę na cytrynian ( niebieski korek), która w razie ich stwierdzenia posłuży do oznaczenia płytek krwi.
Pobierając krew do badania morfologii, należy zachować odpowiednie proporcje pomiędzy objętością materiału i antykoagulantem (krew pobrać do objętości oznaczonej na probówce), w przeciwnym razie wynik jest niewiarygodny.
Po napełnieniu probówki należy natychmiast dokładnie i delikatnie wymieszać jej zawartość.
Materiałem zalecanym do badania jest krew żylna. Krew włośniczkowa nie jest zalecana z uwagi na błąd rozcieńczenia płynem tkankowym , wynikający z nakłucia tkanki w czasie pobrania.